Ứng dụng phi tập trung, Decentralized Application, hay được gọi tắt là Dapp, là một trong những ứng dụng của công nghệ blockchain đang thay đổi cách vận hành rất nhiều lĩnh vực trong đời sống.
Giống như tên gọi của nó, Dapp có tính phi tập trung, tức không bị kiểm soát bởi bất kì tổ chức, đơn vị nào. Dapp dựa trên nền tảng công nghệ blockchain, chạy trên một mạng lưới ngang hàng peer-to-peer (P2P) thay vì một hệ thống mạng đơn lẻ trên máy tính.
Trong hệ thống mạng ngang hàng P2P, thông tin được phân tán liên tục giữa các chủ thể tham gia chứ không lưu trữ tập trung tại một máy chủ cố định. So với hệ thống máy chủ tập trung, một mạng P2P lớn sẽ có tốc độ và hiệu năng chậm hơn, nhưng bù lại nếu có một tập đối tượng tham gia đủ nhiều thì hiệu quả của mạng P2P sẽ được tăng mạnh.
Các ứng dụng Dapp nổi tiếng
Ứng dụng Dapp đầu tiên không thể không kể đến, chính là Bitcoin, là cái tên đã tạo nên một “cơn đại hồng thuỷ” phát minh mới. Kể từ mốc quan trọng đó rất nhiều ứng dụng Dapp được viết ra. Còn ở thời điểm hiện tại, blockchain của Ethereum là nền tảng phổ biến nhất để xây dựng ứng dụng phi tập trung, hỗ trợ gần 2000 Dapp tính đến năm 2019.
Những ứng dụng nổi bật sử dụng Ethereum Dapp bao gồm các sàn giao dịch tiền mã hoá phi tập trung, các ứng dụng giao dịch OTC giữa các cá nhân và trò chơi điện tử. Tính năng quan trọng được Ethereum hỗ trợ đó là khả năng tạo ra hợp đồng thông minh (Smart Contract), đóng một vai trò quan trọng gần như là trụ cột của các ứng dụng phi tập trung. CryptoKitties là một trò chơi điện tử nổi tiếng trên nền tảng blockchain Ethereum, chính là một Dapp như vậy.
Ứng dụng phi tập trung Dapp ngoài khả năng chuyển tiền kĩ thuật số, còn có rất nhiều lợi ích rất rộng khác. Về mặt bản chất chúng có thể truyền tải các loại thông tin, dữ liệu số, từ đó có thể áp dụng vào nhiều mục đích khác trong mọi lĩnh vực.
Những thuộc tính của ứng dụng phi tập trung giúp cho chúng cực kì tiện lợi và mạnh mẽ hơn các ứng dụng truyền thống. Rất nhiều những chương trình máy tính phổ biến và dịch vụ thông thường hiện nay dần dần có thể chuyển qua thành Dapp, để tận dụng được tính linh hoạt, an toàn và minh bạch của loại hình ứng dụng này.
Để đánh giá một ứng dụng có phải Dapp hay không, dựa trên các tiêu chí sau:
- Ứng dụng phải có mã nguồn mở, vận hành tự chủ hoàn toàn, không một tổ chức, cá nhân riêng lẻ nào chiếm giữ đa số token của nó.
- Ứng dụng phải có tính phi tập trung. Dữ liệu và các bản ghi (record) phải được lưu trên các blockchain công khai, tránh tình trạng bất kì điểm tập trung nào bị can thiệp.
- Muốn thay đổi ứng dụng phải thông qua sự đồng thuận (consensus) của người dùng.
- Cuối cùng, phải có một hệ thống chữ kí số (digital token) để truy cập vào ứng dụng. Và đơn vị xác nhận (còn gọi là miner, máy đào) trên hệ thống sẽ được thưởng token qua hoạt động xử lí của họ.
Token còn có thể phân phối qua việc gây quỹ, dành cho những nhà đầu tư cho Dapp trong giai đoạn đầu phát triển.
Câu hỏi đặt ra là liệu việc phát triển Dapp có tác động đến giá của Bitcoin hoặc Ethereum hay không? Câu trả lời là không chắc chắn. Việc phát triển ứng dụng phi tập trung, một mặt làm tăng nhu cầu sử dụng tiền mã hoá trong thực tế, làm cho giá tăng. Nhưng đồng thời áp lực tạo ra trên hệ thống Dapp làm chậm các giao dịch, và có thể ảnh hưởng ngược lại giá cả.
Đối với Bitcoin, bởi vì hạn chế về khả năng thực hiện Dapp trên hệ thống của đồng tiền số này, dường như sẽ không có đủ nhiều Dapp có thể làm chậm hệ thống hay giao dịch. Nhưng với Ethereum thì khác, rất nhiều ứng dụng phi tập trung sử dụng nền tảng blockchain của ETH. Tiềm năng ứng dụng của hợp đồng thông minh (một loại Dapp) là rất lớn. Cho nên nếu có quá nhiều nhu cầu vận hành Dapp trên mạng lưới của Ethereum có thể ảnh hưởng đến giá đồng tiền mã hoá này.
Tham khảo: Dai – ứng dụng crypto Lending Dapp trên blockchain ETH
Lời kết:
Lợi ích mà các ứng dụng phi tập trung trên nền tảng blockchain mang lại là không thể giới hạn. Chúng có thể giải quyết rất nhiều bài toán trên thực tế, trong các lĩnh vực ngành nghề khác nhau: Xác nhận thông tin cá nhân, quản lí nguồn cung hàng, giao nhận thức ăn, dịch vụ giải trí đa phương tiện… Và còn nhiều tiện ích khác rõ ràng hơn khi công nghệ này được nâng cấp. Có thể nói, Dapp cùng với tiền mã hoá sẽ còn tạo ra nhiều đột phá lớn hơn nữa nếu được ứng dụng rộng rãi.
Bài tham khảo: medium.com
